SEX TRONG VĂN HỌC TRẺ
Trần Hoàng Thiên Kim thực hiện
Nhà văn Nguyễn Đình Tú:
Trong văn học xưa nay đã có những kiểu nhân vật bị ám ảnh về cái đói, cái khát, cái nghèo, không có lý gì lại không xuất hiện kiểu nhân vật bị ám ảnh về khả năng tính giao. Nếu xét trên bình diện về nhu cầu con người thì tất cả các nỗi ám ảnh kia đều “bình đẳng” như nhau trước sự mổ xẻ của nhà văn. Tuy nhiên, yếu tố tính dục trong mỗi tác phẩm đoạt được hiệu quả thẩm mỹ đến đâu còn phụ thuộc vào “tạng” và “tài” của mỗi nhà văn. Nếu tác phẩm không hay thì tự nó sẽ chết. Cuộc sống muôn màu muôn vẻ, văn chương cũng vậy thôi. “Nháp” là tiểu thuyết thứ ba và là đầu sách thứ chín của tôi. Hãy nhìn nó trong nỗ lực làm mới mình của người viết chứ đừng nhìn nó như một cuốn sách “câu khách”, “câu tiếng”, “câu tiền” hay “câu” bất kỳ cái gì đó. Trong đầu tôi lúc này đang nghĩ đến những cuốn tiểu thuyết tiếp theo, chứ “Nháp” thì đã hoàn toàn thuộc về quá khứ rồi.
Trong văn học xưa nay đã có những kiểu nhân vật bị ám ảnh về cái đói, cái khát, cái nghèo, không có lý gì lại không xuất hiện kiểu nhân vật bị ám ảnh về khả năng tính giao. Nếu xét trên bình diện về nhu cầu con người thì tất cả các nỗi ám ảnh kia đều “bình đẳng” như nhau trước sự mổ xẻ của nhà văn. Tuy nhiên, yếu tố tính dục trong mỗi tác phẩm đoạt được hiệu quả thẩm mỹ đến đâu còn phụ thuộc vào “tạng” và “tài” của mỗi nhà văn. Nếu tác phẩm không hay thì tự nó sẽ chết. Cuộc sống muôn màu muôn vẻ, văn chương cũng vậy thôi. “Nháp” là tiểu thuyết thứ ba và là đầu sách thứ chín của tôi. Hãy nhìn nó trong nỗ lực làm mới mình của người viết chứ đừng nhìn nó như một cuốn sách “câu khách”, “câu tiếng”, “câu tiền” hay “câu” bất kỳ cái gì đó. Trong đầu tôi lúc này đang nghĩ đến những cuốn tiểu thuyết tiếp theo, chứ “Nháp” thì đã hoàn toàn thuộc về quá khứ rồi.
Nhà phê bình văn học Hoài Nam:
Chuyện sex trong văn trẻ khiến tôi liên tưởng tới chuyện nude trong nhiếp ảnh. Một bức ảnh nude sẽ là tác phẩm nghệ thuật hay chỉ là phương tiện khiêu dâm? Câu trả lời theo tôi khá đơn giản: tùy thuộc vào việc bức ảnh ấy đẹp hay xấu. Đẹp: nó là nghệ thuật. Xấu: nó là trò khiêu dâm. Và như vậy, một trong những hệ quả mà ta có thể rút ra từ đây là: Nếu anh ta bất tài, sản phẩm của anh ta vẫn cứ là một khiêu dâm. Nói vậy để trở lại với chủ đề chính: Dường như chúng ta - cả tác giả và người đọc – vẫn không sao thoát được một thứ chủ nghĩa đỏ mặt về sex. Chúng ta luôn biện hộ, hoặc công kích những trang viết về sex trên cùng một nguyên tắc nhận thức, nó có nói lên được cái khác ngoài nó không? Đã mấy ai coi việc viết về sex như một hành vi mang mục đích tự thân? (Cho dẫu ta vẫn dễ gật đầu với nhau rằng sex là một chiều kích cơ bản trong đời sống và ta hoàn toàn có quyền đề cập đến nó trong sáng tác). Thử đọc những trang viết về sex (dày đặc) trong tác phẩm của Haruki Murakami hoặc “Những kẻ thiện tâm” của Jonathan Little chẳng hạn, tôi tin rằng bất cứ ai cũng nhìn thấy trong mình hai cảm giác: cái sex của họ “sống” và “thật”. Đọc những trang tương tự của nhà văn Việt, cả trẻ và già, cá nhân tôi không thấy xuất hiện trở lại những cảm giác đó. Vấn đề chủ yếu là tài năng chăng, hay ở đây còn có một nguyên nhân: sự tiên thiên bất túc về văn hóa tình dục nằm trong chính truyền thống văn hóa của người Việt chúng ta?
Chuyện sex trong văn trẻ khiến tôi liên tưởng tới chuyện nude trong nhiếp ảnh. Một bức ảnh nude sẽ là tác phẩm nghệ thuật hay chỉ là phương tiện khiêu dâm? Câu trả lời theo tôi khá đơn giản: tùy thuộc vào việc bức ảnh ấy đẹp hay xấu. Đẹp: nó là nghệ thuật. Xấu: nó là trò khiêu dâm. Và như vậy, một trong những hệ quả mà ta có thể rút ra từ đây là: Nếu anh ta bất tài, sản phẩm của anh ta vẫn cứ là một khiêu dâm. Nói vậy để trở lại với chủ đề chính: Dường như chúng ta - cả tác giả và người đọc – vẫn không sao thoát được một thứ chủ nghĩa đỏ mặt về sex. Chúng ta luôn biện hộ, hoặc công kích những trang viết về sex trên cùng một nguyên tắc nhận thức, nó có nói lên được cái khác ngoài nó không? Đã mấy ai coi việc viết về sex như một hành vi mang mục đích tự thân? (Cho dẫu ta vẫn dễ gật đầu với nhau rằng sex là một chiều kích cơ bản trong đời sống và ta hoàn toàn có quyền đề cập đến nó trong sáng tác). Thử đọc những trang viết về sex (dày đặc) trong tác phẩm của Haruki Murakami hoặc “Những kẻ thiện tâm” của Jonathan Little chẳng hạn, tôi tin rằng bất cứ ai cũng nhìn thấy trong mình hai cảm giác: cái sex của họ “sống” và “thật”. Đọc những trang tương tự của nhà văn Việt, cả trẻ và già, cá nhân tôi không thấy xuất hiện trở lại những cảm giác đó. Vấn đề chủ yếu là tài năng chăng, hay ở đây còn có một nguyên nhân: sự tiên thiên bất túc về văn hóa tình dục nằm trong chính truyền thống văn hóa của người Việt chúng ta?
Nhà văn Di Li:
Một số người cho rằng sex là xu hướng mới của văn học trẻ, thậm chí có người còn chia sex thành một thể loại văn học tính dục riêng. Tôi cho rằng không phải. Sex chỉ là một phần nội dung của cuốn sách, cũng như những nội dung chính trị, chiến tranh, hình sự hay tình ái, cho dù ý nghĩa không tương đương, hơi khập khiễng, nhưng về logic nội hàm thì đúng như vậy. Cho dù là chủ đề gì, nếu chứa đựng đầy đủ giá trị tinh tế về chân thiện mỹ thì hoàn toàn có thể chấp nhận được. Nhiều nhà phê bình và độc giả cho rằng các tác giả viết về sex của chúng ta không thành công, không được như… nước ngoài. Tôi cho rằng thế này, văn không hẳn là phản ánh hoàn toàn con người của tác giả nhưng phần nào đã phản ánh những gì mà tác giả đã thu nhận từ cuộc sống rồi vô thức viết thành giấy trắng mực đen. Ở các nước phương Tây, họ có cuộc cách mạng tình dục từ thập niên 60 của thế kỷ trước, vì thế tư tưởng của họ rất khác chúng ta. Đứa trẻ con sinh ra cũng được giáo dục và thu nạp thông tin từ cuộc sống khác trẻ con của ta. Còn các tác giả mình chỉ bắt đầu tiếp nhận “hệ tư tưởng mới” ngót hơn một thập kỷ, các thông tin manh mún, trong khi về cơ bản vẫn thuần là người Việt, điều này không thể thay đổi một sớm một chiều được. Thành thử áp dụng như “nước người” thấy không ổn là điều dễ hiểu, nếu chưa nói là không thể làm được. Nhiều tác giả cho rằng tình dục cũng như cơm ăn nước uống hàng ngày, có gì đâu mà phải cấm kỵ. Tôi cũng đồng ý với quan điểm này. Nhưng cũng chính vì nó là chuyện “thường ngày”, là chuyện mà ai cũng biết nên thể hiện thế nào cho thanh thoát và hấp dẫn lại càng khó. Còn nếu cứ lấy chuyện sao Hỏa, sao Kim, là những chuyện mà không ai biết, lại còn dễ hơn nhiều.
Một số người cho rằng sex là xu hướng mới của văn học trẻ, thậm chí có người còn chia sex thành một thể loại văn học tính dục riêng. Tôi cho rằng không phải. Sex chỉ là một phần nội dung của cuốn sách, cũng như những nội dung chính trị, chiến tranh, hình sự hay tình ái, cho dù ý nghĩa không tương đương, hơi khập khiễng, nhưng về logic nội hàm thì đúng như vậy. Cho dù là chủ đề gì, nếu chứa đựng đầy đủ giá trị tinh tế về chân thiện mỹ thì hoàn toàn có thể chấp nhận được. Nhiều nhà phê bình và độc giả cho rằng các tác giả viết về sex của chúng ta không thành công, không được như… nước ngoài. Tôi cho rằng thế này, văn không hẳn là phản ánh hoàn toàn con người của tác giả nhưng phần nào đã phản ánh những gì mà tác giả đã thu nhận từ cuộc sống rồi vô thức viết thành giấy trắng mực đen. Ở các nước phương Tây, họ có cuộc cách mạng tình dục từ thập niên 60 của thế kỷ trước, vì thế tư tưởng của họ rất khác chúng ta. Đứa trẻ con sinh ra cũng được giáo dục và thu nạp thông tin từ cuộc sống khác trẻ con của ta. Còn các tác giả mình chỉ bắt đầu tiếp nhận “hệ tư tưởng mới” ngót hơn một thập kỷ, các thông tin manh mún, trong khi về cơ bản vẫn thuần là người Việt, điều này không thể thay đổi một sớm một chiều được. Thành thử áp dụng như “nước người” thấy không ổn là điều dễ hiểu, nếu chưa nói là không thể làm được. Nhiều tác giả cho rằng tình dục cũng như cơm ăn nước uống hàng ngày, có gì đâu mà phải cấm kỵ. Tôi cũng đồng ý với quan điểm này. Nhưng cũng chính vì nó là chuyện “thường ngày”, là chuyện mà ai cũng biết nên thể hiện thế nào cho thanh thoát và hấp dẫn lại càng khó. Còn nếu cứ lấy chuyện sao Hỏa, sao Kim, là những chuyện mà không ai biết, lại còn dễ hơn nhiều.
